1972'den Bugüne Halkla İlişkiler

    Halkla ilişkiler mesleğinin Türkiye'deki konumuna değinmeden önce halkla ilişkileri tanımlamak istiyorum. Tanımını kavradıktan sonra bu konuya daha objektif bakabileceğimizi sektörlerdeki yerini ve önemini anlayabileceğimizi umuyorum.

    18. yüzyılda İngiltere'de ortaya çıkan Sanayi Devrimi'nin ardından dünyada yaşanan hızlı değişim beraberinde birçok yeni meslekte getirmiştir. Şüphesiz ki bunlardan en önemlisi iletişim çağının en yeni mesleklerinden biri olan halkla ilişkilerdir. Halkla ilişkiler etkinlikleri pek çok alanla iç içe olduğu için çoğu zaman reklam, propaganda ve pazarlama gibi alanlarla karıştırılmaktadır. Halkla ilişkilerin uygulama alanlarının genişliği yani birbirlerinden çok farklı iş kollarında uygulanabilirliği bu mesleğin birden fazla tanımının ortaya çıkmasına neden olmuştur. Ancak yapılan pek çok tanıma göz atıldığında bu tanımlarda dikkati çeken ortak kavramların yer aldığı görülür. Bu tanımlardan bazıları şu şekildedir:

    İngiltere Halkla İlişkiler Enstitüsü'nün yaptığı tanıma göre halkla ilişkiler: "Bir kuruluş ile hedef kitlesi arasında iyi niyetli ve karşılıklı anlayışa dayalı ilişkileri sürdürmeye yönelik önceden belirlenmiş çabalardır."

    Uluslararası Halkla İlişkiler Derneği(International Public Relations Association:IPRA)'nin yaptığı tanıma göre halkla ilişkiler: "Bir girişimin kamu ya da özel sektörde faaliyet gösteren bir kuruluşun temasta bulunduğu ya da bulanabileceği kesimlerin anlayış, sempati elde etmek ve devam ettirmek için yaptığı sürekli, örgütlü bir yönetim görevidir."

 

    1995 yılında göreve gelen ilk Türk IPRA Başkanı Betûl MARDİN'in yaptığı tanıma göre ise halkla ilişkiler: "Kamuya ya da özele ait kuruluşların olumlu bir imaja sahip olmaları için gerekli tanıtım politikasının saptanması, kuruluşların bu doğrultuda yönlendirilmesi, insan grupları ve kuruluşlar arasında bilgi akışının sağlanması ve bu bilgi akımının gerekli etkinliği kazanarak amaçlanan sonuca ulaşması için yapılan planlı faaliyetlerdir."  

    Yukarıdaki tanımların hepsi doğrudur. Genel olarak baktığımız zaman halkla ilişkiler: "Kurum içi hedef kitle ile kurum dışı hedef kitleyi birbirine bağlayan bir yönetim fonksiyonudur. Burada kurum içi hedef kitle çalışanlar iken kurum dışı hedef kitle müşteriler, potansiyel müşteriler, toplumsal çevre, kamuoyu önderleri, medya, meslek kuruluşları, sivil toplum kuruluşları vb.'dir."

    Peki 1972 yılında TÜHİD:Türkiye Hakla İlişkiler Derneği kurulan böyle bir meslek yaklaşık yarım asırdır şuan konum olarak nerede? Üstelik derneğin kuruluş amaçları arasında halkla ilişkiler uzmanlarını bir çatı altında toplayarak meslek içi dayanışma sağlamak, mesleğin tanınması, yerleşmesi ve gelişmesi yolunda çalışmalar yapmak yer aldığı halde 21. yüzyılda bu mesleğin sektörlerdeki yeri nedir?

Derneğin misyonları arasında ise şu ifadeler yer almaktadır:

·         Halkla İlişkiler mesleğinde etik kodları ve profesyonel standartları geliştirmek, benimsetmek ve gözetmek,

·         Üyeleri, iletişim alanındaki diğer meslek örgütleri ve paydaşları ile ulusal ve uluslararası meslek etiği ilkelerine, dayanışmaya, bilgi alışverişine ve etkileşime dayalı ve sürekli gelişime odaklı bir iletişim ortamı yaratmak,

·         Halkla İlişkiler mesleğinin itibarını yükseltmek ve bir yönetim bilimi olarak benimsenmesini sağlamak.

         Son cümleye dikkat! Bir yönetim bilimi olarak halkla ilişkiler mesleğinin benimsenmesini sağlamak ve itibarını yükseltmek misyon olarak belirlenmiş. Az bir süre değil 44 yıldır kurulu olan bu derneğin halkla ilişkileri 21. yüzyılda getirdiği noktaya beraber bakalım isterseniz.

VARAN 1: KARİYER.NET

İl kısıtlaması yapmadan Türkiye genelinde kariyer.net üzerinden halkla ilişkiler ile ilgili yaptığım iş araması sonucunda 261 ilan buldum. Bu ilanlar içerisinde en dikkat çekeni ise 4 yıllık İletişim Fakültesi Halkla İlişkiler Bölümü mezunu çocuk bakıcısı!

VARAN 2:SECRETCV.COM

İl kısıtlaması yapmadan Türkiye genelinde secretcv.com üzerinden halkla ilişkiler ile ilgili yaptığım iş araması sonucunda 214 ilan buldum. Bu ilanlar içerisinde en dikkat çekeni ise 4 yıllık İletişim Fakültesi Halkla İlişkiler Mezunu sekreter!

VARAN 3: ELEMAN.NET

İl kısıtlaması yapmadan Türkiye genelinde eleman.net üzerinden halkla ilişkiler ile ilgili yaptığım iş araması sonucunda 166 ilan buldum. Bu ilanlar içerisinde en dikkat çekeni ise 4 yıllık İletişim Fakültesi Halkla İlişkiler Mezunu garson!

VARAN 4: ELEMANONLİNE

İl kısıtlaması yapmadan Türkiye genelinde elemanonline üzerinden halkla ilişkiler ile ilgili yaptığım iş araması sonucunda 349 ilan buldum. Bu ilanlar içerisinde en dikkat çekeni ise 4 yıllık İletişim Fakültesi Halkla İlişkiler Mezunu şöför!

   

    Amacım kesinlikle bu işi yapanları küçümsemek değil. Fakat 1972 yılında Türkiye'de derneği kurulan böyle bir bölümün işverenler tarafından bilinmemesi ve saçma sapan iş ilanlarıyla eleman aramaları 21. Yüzyıl İletişim Çağı'nda Halkla İlişkiler'in  konumunu ortaya koymuştur.  TÜHİD Başkanı ve Üyeleri, halkla ilişkiler çalışmalarını ödüllendirmek ve teşvik etmek amacıyla, sadece "Altın Pusula Halkla İlişkiler Ödülleri" vererek halkla ilişkiler mesleğinin Türkiye'de tanınmasını, yerleşmesini ve gelişmesini sağlayacaklarını düşünüyorlar ise yanılıyorlar! Zira Türkiye İstatistik Kurumu'nun sitesini ziyaret edince bile iletişim fakültesi mezunlarının herhangi bir kamu kurumuyla ilişkilendirilmediklerini, özel sektörde yer edinemediklerini, işsizlik oranının genel işsizlik oranından daha fazla olduğu ortadadır.

    İstanbul Üniversitesi Halkla İlişkiler ve Tanıtım Bölümü arkadaşım Nazlıhan DEMİR'e de duygularıma tercüman olan aşağıdaki afişi hazırladığı için ayrıca teşekkür ederim. Umarım yetkililer sesimizi duyarak söz konusu sitelerde halkla ilişkiler başlığı altında mesleğimiz ile çokta alakalı olmayan pozisyonlarda ilan yayınlamasını engelleyerek mesleğimizin itibarını koruyarak Tühid'in asıl kuruluş amacını gerçekleştirirler.